Dat blijkt uit de nieuwste Barometer van de Filantropie. De vorige Barometer van de Filantropie dateert van vóór alle crisissen, natuurrampen en de Oekraïne-oorlog. Dringend tijd om het schenkgedrag van de Belg te opnieuw onder de loep te nemen.
Enkele kerncijfers en -stellingen:
- De Belg erkent het maatschappelijk belang van filantropie. 8 op 10 vindt dit van belang, voor 3 op 10 is het van essentieel belang. Sinds 2016 is de houding t.o.v. filantropie ongewijzigd.
- Een overgrote meerderheid (77%) vindt dat filantropie bijdraagt aan een betere wereld. Positief is dat vooral de jongere generaties hier meer van overtuigd zijn. 7 op 10 vindt dat dit ook belangrijker is geworden door de crisis en hoge inflatie én dat bedrijven hier een verantwoordelijkheid in dragen. Daarnaast vindt ongeveer 6 op 10 dat de politiek onvoldoende doet voor goede doelen.
- De schenkers geven aan evenveel of meer te hebben geschonken. Voornamelijk 18-34 jarige donateurs beweren meer giften gegeven te hebben in 2022 (48%), wat opmerkelijk meer is dan in andere leeftijdsgroepen.
- De giften – volgens de budgetenquête – kennen op het vlak van grootte van de giften een positieve evolutie maar niet inzake het percentage van mensen dat een gift doet.
- Bijna 6 op 10 van de Belgen gaf in totaal tot 250 euro; t.o.v. 2019 is het percentage kleinere giften afgenomen.
- 56% van de Belgen schonk in 2022 een gift aan een goed doel. Dit is een significante daling t.o.v. in 2019 (63%).
- De meeste giften gingen naar gezondheid en medisch onderzoek (61%), al is dat wel iets minder dan in 2019. Doelen rond humanitaire hulp en armoede blijven ook nog steeds belangrijk.
- 75% van de schenkers die minder giften hebben gegeven tegenover het jaar ervoor, geven aan dat dit het gevolg was van de crisis en hoge inflatie.
- 18-34 jarigen laten zich wel iets positiever uit en verwachten vaker dan andere leeftijdscategorieën in 2023 meer te geven. Dit verschil is het grootst ten opzichte van 55+.
- 69% beweert over voldoende informatie te beschikken om giften te doen. Dit percentage ligt lager dan in 2019 en 2016 maar is niet (statistisch) significant.
- Fiscaal interessante maatregelen blijven een belangrijke stimulans voor 63% van de bevolking.
- 13% van de Belgen zegt reeds een testament of wilsbeschikking opgemaakt te hebben. Binnen deze groep heeft bijna 1 op 4 een goed doel opgenomen in zijn/haar testament.
Alle resultaten van De Filantropie-Barometer 2023 kan je hier inkijken.
De Barometer van de Filantropie is gebaseerd op twee indicatoren. Ten eerste, de Filantropie-Index die de filantropische activiteit meet aan de hand van objectieve cijfers, samengesteld uit data van de IZW’s (instellingen zonder winstoogmerk) van de Nationale Bank, het budgetonderzoek van de FOD Economie, informatie over Stichtingen van openbaar nut, Fondsen opgericht binnen de KBS en informatie over fiscale attesten, verzameld door de FOD Financiën. Ten tweede heb je het ‘Filantropie-Klimaat’ dat de filantropische gevoeligheid van de Belg meet en die een subjectieve graadmeter is. De enquête voor deze barometer werd afgenomen in januari 2023 door Ipsos en peilde naar de trends en intenties van meer dan 1.000 Belgen.
De laatst beschikbare cijfers voor de Filantropie-Index dateren van 2021. In de cijfers van de IZW’s worden 3 maatstaven in rekening genomen: schenkingen, legaten en lidgelden. In het algemeen was er in het schenkgedrag een aarzeling merkbaar in 2018-2019 maar deze werd opnieuw goedgemaakt in 2020-2021. Vooral de cijfers in de non-profitsector vallen hierbij op. In 2021 stabiliseerden de inkomsten van de non-profitinstellingen in België op een hoog niveau. De instellingen haalden hun inkomsten uit lidgelden maar voornamelijk uit schenkingen. De inkomsten uit legaten bij de non-profitinstellingen blijven fors toenemen.
De Filantropie-Index neemt eveneens fiscale attesten in rekening en daar zien we in 2020 een piek, die in 2021 stabiel blijft. Een verklaring hiervoor is natuurlijk de merkwaardige solidariteit van de Belgen tijdens de verschillende crisissen, samen met de tijdelijke verhoging van de fiscale aftrekbaarheid. Het gemiddelde bedrag per attest nam in 2021 zelfs nog toe.
Het Filantropie-Klimaat toont aan dat het economisch klimaat weegt op de schenkingen en dat de COVID-19-crises, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis een impact hebben op het schenkgedrag. In 2020-2021 was iedereen merkbaar solidair voor elkaar tijdens COVID en de overstromingen maar dan kwam de koopkrachtcrisis. Toen de enquête afgenomen werd in januari 2023 heerste het koopkrachtverhaal nog heel sterk en dat maakte de Belg onzeker. Ondertussen relativeren we dit al iets meer; waarschijnlijk door de indexaanpassingen en andere overheidsmaatregelen die getroffen werden. Het sentiment tegenover filantropie kwam in 2022 een stuk lager uit net zoals het consumentenvertrouwen.
